W poprzedniej publikacji poruszyłam ogólne kwestie związane z zabezpieczeniem firmy na wypadek śmierci właściciela. Jest to temat zwykle ciężki, jednak nieunikniony i bardzo ważny, aby zagwarantować kontynuację firmy i zabezpieczyć interesy swoich bliskich.
Przypomnę w tym miejscu, że Instytucja zarządu sukcesyjnego daje możliwość kontynuacji działalności gospodarczej zmarłego przedsiębiorcy jako tzw. przedsiębiorstwa w spadku, prowadzonego przez zarządcę sukcesyjnego.
Rozwiązanie to pozwala na kontynuowanie działalności firmy z zachowaniem dotychczasowych umów, pracowników, numeru NIP, zobowiązań i należności do momentu faktycznego przejęcia przez spadkobierców przedsiębiorstwa w spadku, a także umożliwia ciągłość rozliczeń podatkowych, korzystanie z koncesji oraz zezwoleń uzyskanych przez zmarłego przedsiębiorcę.
Przy podejmowaniu decyzji dotyczących sukcesji przedsiębiorstwa coraz większe znaczenie dla przedsiębiorców odgrywa testament sporządzony w formie aktu notarialnego, który jest najbezpieczniejszą formą testamentu. Jeżeli przedsiębiorca ma zamiar przekazać prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo określonej osobie, niekoniecznie spadkobiercy ustawowemu, jedynie w testamencie notarialnym może ustanowić postanowienie, na podstawie którego konkretnie wskazana w testamencie osoba nabywa z chwilą otwarcia spadku konkretny przedmiot majątkowy należący do spadkodawcy, np. przedsiębiorstwo (tzw. zapis windykacyjny).
Czym jest zapis windykacyjny?
Zapis windykacyjny to rozrządzenie zawarte w testamencie, które pozwala na precyzyjne zadysponowanie majątkiem na wypadek śmierci, poprzez wskazanie w testamencie osób (zapisobierców windykacyjnych), które mają stać się właścicielami wskazanych przez testatora (spadkodawcę) składników majątkowych po jego śmierci.
Przejdźmy do rozważań na samą sukcesją, czym ona jest, w jaki sposób zbudować plan sukcesji, aby był skuteczny.
Skuteczna jest gwarancją na dobre wykorzystanie majątku firmy przez kolejne pokolenia.
Jak się do tego przygotować?
- Podstawą powinien być dobry plan
Sukcesja, która spełni oczekiwania aktualnego właściciela przedsiębiorstwa, jak i przyszłych sukcesorów, wymaga stworzenia odpowiedniej strategii oraz czasu na jej wdrożenie. Podczas tego procesu, właściciel jest w stanie odpowiednio przygotować sukcesora do przejęcia obowiązków w firmie, a następca ma czas na zbudowanie własnego autorytetu. - Wnikliwa analiza
Na tym etapie warto dokładnie przeanalizować, co tak naprawdę chcemy przekazać następcy. Dobrym rozwiązaniem jest przeprowadzenie własnego audytu majątku osobistego i przedsiębiorstwa, dzięki któremu określimy posiadane aktywa i ryzyka sukcesyjne z nimi związane. Jest to bardzo dobra okazja, aby dokonać przeglądu wszelkich polis ubezpieczeniowych, pakietów oszczędnościowych, koncesji, certyfikatów itp. - Najtrudniejszy etap, jednak zdecydowanie najważniejszy – Wybór następcy
To jest bardzo odpowiedzialna decyzja, od niej zależeć będzie dalszy rozwój naszej firmy. Podczas wyboru następcy, ważne jest określenie roli oraz uprawnień pozostałych członków rodziny tak, aby nie dochodziło w niej do konfliktów, a przedsiębiorstwo sprawnie funkcjonowało.
- Należy zadbać o podatki i finanse
Należy uporządkować kwestie podatkowe oraz finansowe w przedsiębiorstwie. Pozwoli to na efektywne przeprowadzenie procesu sukcesji.
- Regulacja zagadnień prawnych
W tym celu trzeba uregulować wszystkie kwestie prawne związane z sukcesją (w tym spadkiem).
Jak wygląda sukcesja w firmie jednoosobowej?
W oparciu o ustawę o zarządzie sukcesyjnym, można wyznaczyć i zgłosić w CEIDG osobę, która będzie mogła zarządzać całością przedsiębiorstwa po śmierci właściciela.
Kogo można powołać na sukcesora?
Zarządcą może zostać dowolna osoba, np. spadkobierca albo profesjonalny menedżer.
Każdy przedsiębiorca, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą powinien takiego zarządcę sukcesyjnego wyznaczyć. Może nawet wskazać jego zastępcę. Zdarza się bowiem, że zarządcą sukcesyjnym zostaje mąż lub żona.
Wpisanie do CEIDG zarządcy sukcesyjnego i jego zastępcy jest bezpłatne. Można dokonać tej czynności online.
Czas trwania Zarządu sukcesyjnego?
Zarząd sukcesyjny może trwać dwa lata, a sąd może przedłużyć go nawet do pięciu lat.
Zarząd sukcesyjny uznaje się za zakończony, gdy spadkobiercy ostatecznie podzielą majątek.
Co zyskamy ustanawiając zarządcę?
- przedsiębiorstwo zachowuje pełną płynność działania;
- zarządca natychmiast po śmierci przedsiębiorcy może zająć się prowadzeniem firmy (bez konieczności załatwiania spraw u notariusza);
- umowy z pracownikami pozostaną w mocy;
- można zachować ciągłość wykonywania kontraktów;
- zarządca może szybko uzyskać potwierdzenie możliwości wykonywania koncesji lub zezwoleń.
Ustanowienie Zarządu sukcesyjnego po śmierci właściciela
Bardzo często zdarzają się sytuacje, gdy właściciel firmy umiera nagle i nie zdąży powołać swojego zarządcy sukcesyjnego.
W tym przypadku sytuacja jest o wiele bardziej skomplikowana, ale nie niemożliwa.
Jeśli właściciel umarł bez wskazania zarządcy, zarządcę sukcesyjnego może powołać:
- małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku;
- spadkobierca przedsiębiorcy, który przyjął spadek;
- tzw. zapisobierca windykacyjny, który przyjął zapis windykacyjny, obejmujący udział w przedsiębiorstwie w spadku.
W jakiej formie powołuje się zarządcę?
Powołanie zarządcy sukcesyjnego w przypadku powołania go po śmierci przedsiębiorcy wymaga również formy aktu notarialnego. W takiej też formie musi być wyrażona zgoda zarządcy sukcesyjnego na pełnienie tej funkcji.
Potrzebujesz dodatkowych informacji, usługi prawnej ? Zapraszam do kontaktu 
KONTAKT
