Prowadząc działalność gospodarczą, zazwyczaj ostatnią rzeczą, o którą troszczy się przedsiębiorca, to uregulowanie spraw dotyczących spadku, sukcesji, ochrony majątku firmy oraz zabezpieczenia materialnego rodziny.
Obecne istnieje wiele rozwiązań prawnych, które mogą ułatwić przedsiębiorcom kontynuację prowadzonej działalności po śmierci właściciela.
Aby tego dokonać, w zależności od rodzaju prowadzonej działalności, można:
- podarować udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
Udziały wspólnika spółki z o.o. podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych. Jednak w samej umowie spółki, można uregulować odmienne postanowienia: wprowadzić całkowite wyłączenie lub ograniczenie w zakresie wstąpienia do spółki spadkobierców, jak i podziału udziałów pomiędzy spadkobierców. Koniecznym jest wówczas uregulowanie kwestii warunków spłaty spadkobierców niewstępujących do spółki. Obowiązkowo takie regulacje powinny być zawierane w formie aktu notarialnego,
- podarować, przyszłym spadkobiercom, ogół praw i obowiązków w spółkach osobowych (wymagana jest forma aktu notarialnego),
- podarować, w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Firma jednoosobowa jest nierozerwalnie związana z osobą przedsiębiorcy. Aby zapewnić ciągłość prowadzenia biznesu po śmierci przedsiębiorcy, warto zastanowić się nad ustanowieniem zarządu sukcesyjnego (Ustawa z 5.07.2018 r. o zarządzie sukcesyjnym…). Przedsiębiorca może zrobić to przed śmiercią, w drodze wskazania zarządcy sukcesyjnego lub osoby bliskiej w stosunku do zmarłego.
W praktyce, przy takim rozwiązaniu, złożyć należy do CEDIG wniosek o wpis zarządcy sukcesyjnego, a zarząd zostanie ustanowiony już z chwilą śmierci przedsiębiorcy.
Jeżeli takowy wniosek nie został złożony przez przedsiębiorcę, to w czasie ograniczonym do 2 miesięcy od daty śmierci przedsiębiorcy, w przypadku gdy nie ustanowił on zarządcy sukcesyjnego, jego rodzina czy spadkobiercy mogą zdecydować o kontynuacji działalności gospodarczej, korzystając ze wsparcia notariusza. Powołanie zarządcy sukcesyjnego na tej drodze oraz jego zgoda na pełnienie tej funkcji, muszą zostać wyrażone w formie aktu notarialnego. Notariusz musi zgłosić do CEIDG powołanie i odwołanie zarządcy sukcesyjnego, jak również jego rezygnację.
Zarząd może być ustanowiony po śmierci przedsiębiorcy przez:
- Małżonka przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie spadku,
- Spadkobiercę ustawowego przedsiębiorcy, który przyjął spadek,
- Spadkobiercę testamentowego przedsiębiorcy
Zarządca sukcesyjny nie stajesię nowym właścicielem przedsiębiorstwa w spadku. Sprawuje on jedynie pieczę nad przedsiębiorstwem w spadku i daje możliwość kontynuacji działalności gospodarczej zmarłego przedsiębiorcy jako tzw. przedsiębiorstwa w spadku, prowadzonego przez zarządcę sukcesyjnego.
Ogólną konsekwencją, wykreślenia firmy z Ewidencji działalności gospodarczej na skutek śmierci jedynego jej właściciela, jest w sensie prawnym likwidacja tej działalności.
Dlatego tworząc procedury w ramach planów ciągłości działania firmy na rynku, należy przede wszystkim uwzględnić ryzyko wykonywania działalności gospodarczej na wypadek śmierci albo trwałej niezdolności jedynego właściciela.
Sukcesja, w przypadku śmierci właściciela firmy ma dla jej dalszego, prawidłowego funkcjonowania kluczowe znaczenie i to nie tylko ze względu na fakt wygaśnięcia z tą chwilą wszelkich umów o pracę, decyzji administracyjnych (koncesji, zezwoleń, licencji, tracą ważność NIP, REGON), umów cywilno-prawnych, rozwiązaniu ulegają umowy leasingowe, a przedmiot leasingu jest sprzedawany, kredyty stawiane są przez bank w stan natychmiastowej wymagalności, wygasają pełnomocnictwa, nie ma możliwości kontynuacji rozliczeń podatkowych, pojawia się problem z dostępem do kont bankowych, ograniczone są możliwości posługiwania się firmą, ale ponadto często spadkobiercy zmagają się z problemami wynikającymi ze wzajemnych stosunków pomiędzy nimi, które nie zawsze są dobre, a w tym przypadku stanowią niezbędny element dla podejmowania kluczowych decyzji.
Podstawowym rozwiązaniem, aby uniknąć powyższych sytuacji, jest sporządzenie planu sukcesji, dzięki któremu losy przedsiębiorstwa zostaną ustalone w sposób odpowiadający wizji przedsiębiorcy.
Ustanowienie planu sukcesji , może przebiegać w różnorakiej formie.
KONTAKT