26 kwietnia 2023 r. to początek obowiązywania zmian w Kodeksie pracy implementujących postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej. Przewidują one m.in. nowe rozwiązania w zakresie umowy o pracę na okres próbny.
W stanie prawnym funkcjonującym do 25 kwietnia 2023 r., umowa próbna mogła zostać zawarta na okres do 3 miesięcy, a kodeks pracy nie przewidywał możliwości jej wydłużania. Zmodyfikowane przepisy dają możliwość uzgodnienia przez strony w treści umowy próbnej opcji jej przedłużenia o czas urlopów oraz innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli w okresie zatrudnienia takowe wystąpią (jest to uprawnienie stron, a nie obowiązek)
Ponadto po zmianach, ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem możliwe jest tylko wtedy, gdy pracownik zostanie zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy (przed nowelą, zakład mógł jednokrotnie, ponownie zawrzeć umowę o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeżeli pracownik był zatrudniony w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy).
Kodeks pracy
Art. 25 § 2 Umowę o pracę na okres próbny, nieprzekraczający 3 miesięcy, z zastrzeżeniem § 2¹–2³, zawiera się w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy.
§ 2¹ Strony mogą uzgodnić w umowie o pracę, iż umowa na okres próbny przedłuża się o czas urlopu, a także o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika.
§ 2² Umowę o pracę na okres próbny zawiera się na okres nieprzekraczający:
1) 1 miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy;
2) 2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy.
§ 2³ Strony mogą jednokrotnie wydłużyć w umowie o pracę na okres próbny okresy, o których mowa w § 22, nie więcej jednak niż o 1 miesiąc, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy.
Umowa na okres 3 miesięcy również może być zawierana, ale pod warunkiem, że kolejna umowa będzie albo na czas określony na minimum rok, albo na czas nieokreślony.
Jeżeli pracodawca uzna, że pracownik nie spełnił się na tym stanowisku czy też nie posiada wystarczających kwalifikacji do pracy na zajmowanym stanowisku, nie ma obowiązku przedłużenia umowy na okres próbny o zadeklarowany w umowie czas określony i umowa na okres próbny ulegnie rozwiązaniu z upływem czasu, na który została zawarta. Pracodawca nie ma obowiązku uzasadniać swojej decyzji jest to decyzja jednostronna pracodawcy.
Rozwiązanie umowy o pracę na okres próbny
Umowa o pracę na okres próbny może zostać rozwiązana przez jedną ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia.
Zgodnie z art. 34 Kodeksu pracy okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny wynosi:
- 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni;
- 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie;
- 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
Dodatkowo pracownik ma możliwość wnioskowania o 2 dni wolne w celu poszukiwania pracy, ale tylko w przypadku dwutygodniowego okresu wypowiedzenia.
Umowę o pracę na okres próbny można również rozwiązać przed jej upływem za porozumieniem stron lub bez wypowiedzenia – w wyniku ciężkich naruszeń pracownika, z przyczyn takich, jak:
- popełnienie przez pracownika naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych,
- popełnienie przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
- zawiniona przez pracownika utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
| Maksymalny czas trwania umowy na okres próbny | Zamiar zawarcia umowy na czas określony na okres: | Możliwość wydłużenia okresu próbnego | |
| 1 miesiąc | krótszy niż 6 miesięcy | Możliwość jednokrotnego wydłużenia w umowie o pracę okresu próbnego, nie więcej niż o 1 miesiąc, jeśli jest to uzasadnione rodzajem pracy | Możliwość wydłużenia okresu próbnego o czas urlopu lub innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy – jeśli strony przewidziały taką możliwość w umowie o pracę. |
| 2 miesiące | wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy | ||
| 3 miesiące | równy lub dłuższy niż 12 miesięcy | ||
KONTAKT